Wyjdź z pracy na czarnym rynku

Wszelka praca w Wielkiej Brytanii musi być opodatkowana. Obejmuje to podatek dochodowy i składki na ubezpieczenie społeczne.

Możesz złożyć wniosek o pzyznanie numeru ubezpieczenia społecznego (National Insurance Number) na stronie internetowej rządu Wielkiej Brytanii. Jest to darmowa i stosunkowo prosta aplikacja, którą możesz wykonać samodzielnie. To, kto płaci podatki i składki na ubezpieczenie społeczne za Twoją pracę, zależy od Twojego statusu zatrudnienia.

Jeśli jesteś zatrudniony na etat (employee) lub pracownikiem najemnym (worker), Twój pracodawca powinien potrącić odpowiednią kwotę podatku z Twojego wynagrodzenia i bezpośrednio zapłacić HMRC.

Niektórzy pracodawcy decydują się nie zgłaszać swoich pracowników do HMRC, aby uniknąć płacenia składek na ubezpieczenie społeczne pracodawców (podatek, który rząd wymaga od większości firm za każdego zatrudnionego przez nich pracownika).

Możesz sprawdzić, czy Twój pracodawca prawidłowo zapłacił podatek, przeglądając Twoje odcinki wypłaty (tzw payslips). Powinny one określać, ile zarobiłeś (brutto) i co zostało odliczone. 

Poproś swojego pracodawcę aby

• Dał Ci szczegółowe odcinki wypłat (payslips)
• Podpisał pisemną umowę
• Prawidłowo odliczył podatek dochodowy i składki na ubezpieczenie społeczne National Insurance.

Masz prawo do otrzymywania odcinków wypłat (payslips) i pisemnych warunków zatrudnienia. Jeśli Twój pracodawca odmawia wydania Ci odcinków wypłaty (payslips) lub nalega na zapłacenie Ci gotówką, powinieneś zasięgnąć porady prawnej.

Jeśli jesteś samozatrudniony (self-employed), płacenie podatków jest Twoim osobistym obowiązkiem, nawet jeśli płacisz księgowemu za pomoc. Musisz śledzić swoje zarobki i wydatki, zgłaszać je do HMRC oraz płacić wskazany podatek dochodowy i składki National Insurance.

Koniecznie:

• Zarejestruj się jako samozatrudniony w HMRC i uzyskaj numer Unique Taxpayer Reference (UTR)
• Prowadź pisemną ewidencję wydatków służbowych
• Dostarczaj swoim klientom pisemne faktury
• Zadeklaruj wszystkie zarobki do HMRC i zapłać wystawiony dla Ciebie rachunek podatkowy
• Jeśli korzystasz z usług księgowego, upewnij się, że jest on odpowiednio wykwalifikowany

Jeśli jesteś migrantem do Wielkiej Brytanii, twój status imigracyjny określa, czy masz prawo do pracy i czy istnieją jakieś ograniczenia. Na przykład mogą istnieć ograniczenia dotyczące tego, gdzie możesz pracować, oraz liczby godzin, które możesz przepracować w tygodniu. Twój status określi również, czy Twoje prawo do pracy ma datę wygaśnięcia.

Twoim obowiązkiem jest zrozumienie i przestrzeganie warunków Twojej wizy.

Możesz dowiedzieć się, czy masz prawo do pracy i na jakich warunkach, poprzez:

• Skorzystanie z serwisu rządowego Prove Your Right to Work
• Sprawdzenie fizycznych dokumentów które otrzymałeś z Home Office

Każdy z tych dwóch sposobów może być użyty do wykazania prawa do pracy u potencjalnego pracodawcy.

Otrzymywanie płatności w gotówce nie jest nielegalne. Jeśli jesteś samozatrudniony, masz obowiązek zadeklarować ten dochód w HMRC i upewnić się, że podatek został zapłacony.

Jeśli jesteś pracownikiem najemnym (worker), otrzymywanie wynagrodzenia w gotówce (lub w połączeniu z gotówką) może wskazywać na wyzysk. Zawsze proś swojego pracodawcę o szczegółowy odcinek wypłaty (payslip) i uzyskaj dostęp do swojego konta HMRC Personal Tax Account, aby sprawdzić, czy Twoja praca została prawidłowo zadeklarowana i opodatkowana.

Wyzysk

Źli pracodawcy żerują na ludziach, którzy czują, że zrobili coś złego. Wiedząc, że możesz mieć trudności ze zgłoszeniem wyzysku, mogą prosić Cię o długie godziny pracy, za niewielkie lub zerowe wynagrodzenie, lub pracę w niebezpiecznych warunkach. Mogą również wymusić złamanie prawa abyś poczuł się, jakbyś nie mógł już się nigdzie poskarżyć, i sprawić, że będziesz jeszcze bardziej pod ich kontrolą.

Rząd Wielkiej Brytanii zapewnia ochronę ofiarom wyzysku. Jeśli zostałeś wykorzystany, skontaktuj się z Modern Slavery Helpline lub z naszym zespołem, aby porozmawiać z doradcą ds. imigracji i zatrudnienia.

Naruszenie warunków Twojego statusu imigracyjnego

Jeśli potrzebujesz pozwolenia na pracę w Wielkiej Brytanii, nielegalna praca jest przestępstwem, które może mieć poważne konsekwencje. Jeśli zostaniesz zatrzymany przez organy imigracyjne, możesz zostać pociągnięty do odpowiedzialności karnej i być zmuszonym do opuszczenia Wielkiej Brytanii. Może mieć to również wpływ na wszelkie przyszłe wnioski o status imigracyjny, które złożysz, a także na sytuację wszystkich członków rodziny, których status w Wielkiej Brytanii zależy od Twojego.

Jeśli nie masz pewności co do swojego statusu imigracyjnego i prawa do pracy, porozmawiaj z doradcą imigracyjnym.

Utrata dostępu do emerytury

Emerytura państwowa (state pension) jest dostępna tylko dla osób, które płaciły składki National Insurance przez wystarczającą liczbę lat. Bez udokumentowanej historii płacenia składek stracisz dostęp do emerytury państwowej.

Aby zobaczyć swoją historię zatrudnienia i składek podatkowych, zaloguj się na swoje konto HMRC Personal Tax Account.

Możesz również wpłacać dobrowolne składki, aby wypełnić wszelkie luki i upewnić się, że nie stracisz dostępu do emerytury. Skontaktuj się z HMRC w celu uzyskania porady.

Utrata dostępu do świadczeń socjalnych

Niektóre świadczenia socjalne w Wielkiej Brytanii są dostępne tylko dla osób, które pracowały lub mają historię pracy. Bez historii wpłat skłądek National Insurcance, możesz stracić dostęp do tych świadczeń.

Grzywny

Jeśli okaże się, że celowo nie zapłaciłeś podatku, HMRC może nałożyć na Ciebie grzywnę lub potrącić płatność bezpośrednio z Twojego konta bankowego. Jeśli nie jesteś w stanie pokryć kosztów grzywny, HMRC może nawet wysłać komorników, którzy odbiorą Twoje mienie.