Domagaj się swoich praw

Jeśli uważasz, że Twoje prawa pracownicze zostały naruszone, możesz to zakwestionować. Ważne jest, aby zacząć od próby polubownego rozwiązania sprawy z pracodawcą. Pójście do sądu wymaga czasu i rozległych dowodów, oraz może być wyczerpujące. Powinno być opcją ostateczną.

Postępuj krok po kroku zgodnie z poniższym przewodnikiem aby wyegzekwować swoje prawa. Jeśli potrzebujesz pomocy, skontaktuj się z naszym zespołem.

Krok 1. Porozmawiaj ze swoim pracodawcą

Ważne jest, aby spróbować rozwiązać problem polubownie z pracodawcą. Napisz do nich i poproś o spotkanie, a następnie spokojnie przedstaw swoją sprawę i to, co chciałbyś, aby się zmieniło.

Staraj się być konstruktywny i skup się na rozwiązaniu, a spotkanie zakończ planem działania i harmonogramem. Możesz nie otrzymać wszystkiego czego chciałeś po pierwszym spotkaniu, ale będziesz wiedział, że proces działa, jeśli pracodawca przynajmniej zgodzi się wysłuchać, zbadać sprawę i spotkać się z tobą ponownie.

Jeśli jesteś członkiem związku zawodowego (trade union), możesz poprosić swojego przedstawiciela związkowego (union representative), aby towarzyszył Ci podczas tej rozmowy.

Prowadź rejestr tych spotkań. Pracodawcy powinni sporządzić i udostępnić Tobie protokoły spotkań opisujące co zostało omówione, kto był obecny i czy osiągnięto porozumienie. Przeczytaj protokół i poproś o poprawienie zapisu, jeśli uważasz, że coś jest niedokładnie opisane.

Po każdym spotkaniu wyślij e-mail do swojego pracodawcy, podsumowując to, co omówiliście i co zostało ustalone. Mogą być one później wykorzystane jako dowód twoich prób naprawienia sytuacji.

Krok 2. Gromadzenie dowodów

Jeśli uważasz, że Twoje prawa zostały naruszone, zbierz dowody, aby to udowodnić. Prowadź dziennik, w którym zapisujesz, co się stało, kiedy to się wydarzyło (w tym powtarzające się okazje) i kto był obecny. Dowody mogą przybierać różne formy, w tym: e-maile lub wiadomości tekstowe, karty czasu pracy (timesheets), notatki ze spotkań z pracodawcą lub wideo. Im więcej masz dowodów, tym mocniejsze są Twoje argumenty.

Jeśli masz pisemną umowę o pracę, może to być ważna część Twojego materiału dowodowego. Twoja umowa określa Twoją wysokość wynagrodzenia, kiedy i gdzie musisz pracować oraz ile czasu wypowiedzenia Ty i Twój pracodawca musicie sobie nawzajem dać przed rozwiązaniem umowy. Jest to przydatny dowód, zwłaszcza jeśli twierdzisz, że Twój pracodawca złamał Twoją umowę (na przykład płacąc Ci mniej niż ustalone w umowie).

Jednak nie każdy ma pisemną umowę i nie każda umowa jest poprawna (na przykład niektóre umowy twierdzą, że ludzie są samozatrudnieni, podczas gdy w praktyce są pracownikami). Jeśli wniesiesz sprawę do sądu pracy, sędziowie rozważą wszystkie dowody przedstawione przez Ciebie i Twojego pracodawcę. Obejmuje to umowę pisemną, ale z pewnością nie ogranicza się do niej.

Krok 3. Napisz list z zażaleniami

Jeśli nie możesz rozwiązać problemu poprzez rozmowę z pracodawcą, możesz złożyć formalną skargę. Wszyscy pracodawcy powinni rozpatrywać skargi zgodnie z kodem Acas, który wymaga od organizacji, między innymi: zbadania sprawy, zorganizowania spotkania w sprawie skargi (zwanego przesłuchaniem) i podjęcia decyzji.

List ze skargą (tzw. Grievance Letter) powinien opisywać problem - w jaki sposób doszło do naruszenia umowy lub praw pracowniczych, zawierać wszelkie dowody, takie jak odcinek wypłaty lub umowa o pracę, a kończyć się proponowanym rozwiązaniem.

Możesz użyć szablonu listu skargowego utworzonego przez Acas. Dowiedz się więcej o procesie składania skarg na stronie Acas.

Po zakończeniu procedury rozpatrywania skarg pracodawca podzieli się swoją decyzją z zaangażowanymi osobami. Jeśli nie jesteś zadowolony z decyzji lub uważasz, że problem nadal nie został rozwiązany, możesz złożyć wniosek do sądu Employment Tribunal.

Krok 4. Powiadom Acas

Jeśli nie widzisz sposobu na polubowne rozwiązanie problemu z pracodawcą, zanim wniesiesz roszczenie do sądu, skontaktuj się z infolinią Acas, aby zrozumieć, jak działają limity czasowe skarg.

Acas podejmie próbę rozwiązania sporu (tzw early conciliation). Jeśli Ty i Twój pracodawca zgodzicie się na rozstrzygnięcie sporu, spór zakończy się w tym miejscu. Jeśli próba nie powiedzie się (lub Twój pracodawca nie podejmie działań), Acas wyda Ci zaświadczenie z numerem referencyjnym, które możesz następnie wykorzystać do złożenia roszczenia do Employment Tribunal.

Krok 5. Złóż pozew w Employment Tribunal

Masz 1 miesiąc od daty zaświadczenia wydanego przez Acas na wniesienie roszczenia do sądu. Nie musisz za to uiszczać opłaty i możesz złożyć wniosek online na stronie rządowej.

Przed skierowaniem sprawy do sądu należy zasięgnąć porady przedstawiciela związku zawodowego lub odpowiednio wykwalifikowanego doradcy ds. prawa pracy. Postępowanie sądowe jest skomplikowane i zajmuje dużo czasu, a reprezentowanie samego lub samej siebie jest bardzo trudne. Aby uniknąć rozczarowania, zwróć się o pomoc do doradcy, który oceni Twoją sprawę, doradzi w kwestii zasadności i wesprze Cię w całym procesie. 

Krok 1. Porozmawiaj z drugą stroną

Po pierwsze, spróbuj rozwiązać problem polubownie ze stroną, która skorzystała z Twoich usług. Napisz do nich, aby wyjaśnić problem i zaproponować rozwiązanie. Odwołaj się do swoich dowodów, aby poprzeć swój punkt widzenia. Druga strona mogła popełnić uzasadniony błąd, taki jak utrata faktury, i chcieć go natychmiast naprawić.

Krok 2. Zbierz dowody

Jeśli nie otrzymałeś zapłaty, zbierz dowody, aby to udowodnić. Prowadź dziennik, w którym zapisujesz, co się stało, kiedy to się wydarzyło (w tym powtarzające się okazje) i kto był obecny. Dowody mogą przybierać różne formy, w tym: e-maile lub wiadomości tekstowe, karty czasu pracy, notatki ze spotkań, lub filmy. Im więcej masz dowodów, tym mocniejsze będą Twoje argumenty.

Jeśli masz pisemną umowę o świadczenie usług, może to być ważna część Twojego materiału dowodowego. Twoja umowa będzie określać takie rzeczy, jak zakres pracy, do której wykonania zostałeś zaangażowany, wysokość zapłaty i kiedy powinieneś ją otrzymać. 

Ale nie każdy ma pisemną umowę. Jeśli jest tak w Twoim przypadku, spróbuj znaleźć e-maile, wiadomości tekstowe lub inne zapisy, które określają warunki uzgodnionej pracy.

Krok 3. Napisz list

Jeśli druga strona kwestionuje płatność, wyślij jej list przed podjęciem działania (tzw. Letter Before Action). Jest to formalny list, w którym żąda się spłaty długu. Określa on co Ci się należy, i daje drugiej stronie rozsądny termin na spłatę. Wyjaśnia również, że jeśli nie zostanie znalezione rozwiązanie, możesz podjąć kroki prawne.

Rozpocznij swój list od krótkiego przedstawienia sytuacji. Szczegółowo opisz, na co się zgodziłeś, problem, który wystąpił, kroki, które podjąłeś, aby go rozwiązać (rozmowa) i dlaczego problem nie został rozwiązany.

Jasno zasugeruj, w jaki sposób problem powinien zostać rozwiązany. Jeśli nie otrzymałeś zapłaty, określ dokładnie, ile Ci się należy. Na koniec szczegółowo opisz przyszłe kroki, które podejmiesz, jeśli problem nie zostanie rozwiązany. W przypadku osób samoztrudnionych jest to zazwyczaj wniesienie pozwu do sądu okręgowego Country Court.

Stworzyliśmy proste narzędzie online, które pomoże Ci napisać list przed działaniem. Wprowadź szczegóły swojej sprawy do formularza, a otrzymasz kopię listu na swój adres e-mail. Możesz go wydrukować, podpisać i wysłać listem poleconyn.

Skorzystaj z naszego narzędzia, aby napisać list przed działaniem
Krok 4. Wnieś roszczenie do sądu County Court

Możesz wnieść roszczenie do sądu County Court, jeśli jesteś winien pieniądze od osoby fizycznej lub firmy.

Masz na to do sześciu lat, ale ważne jest, aby najpierw zebrać solidny materiał dowodowy. Wniosek do sądu można złożyć  online lub za pośrednictwem poczty. Musisz podać imię i nazwisko, adres i adres e-mail osoby, przeciwko której składasz roszczenie.

Aby wnieść roszczenie, należy uiścić opłatę sądową. O opłatach można przeczytać na stronie rządowej.  W zależności of Twoich dochodów i oszczędności być może możesz też złożyć wniosek o pomoc w opłatach.

Powyższe czynności dotyczą procesu dochodzenia roszczeń w Anglii. Istnieją inne sposoby składania roszczenia w Szkocji i inne  w Irlandii Północnej

Po złożeniu roszczenia druga strona otrzyma pismo z instrukcją zapłaty zaległego salda w określonym terminie. Jeżeli nadal nie otrzymasz należnych Ci pieniędzy, możesz zwrócić się do sądu o nakazanie pozwanemu zapłaty. Dowiedz się więcej na stronie internetowej rządu Wielkiej Brytanii.

Terminy sądowe

Sądy pracy mają ściśle określone terminy. Zazwyczaj masz 3 miesiące minus 1 dzień na powiadomienie Acas, od daty powstania sporu, a następnie 1 miesiąc od daty wydania zaświadczenia Acas na wniesienie roszczenia do Employment Tribunal.

Na wniesienie roszczenia do sądu okręgowego County Court przysługuje Ci do 6 lat.