Czym Jest Praca Prekaryjna?

Chociaż definicja prawna nie istnieje, określenie pracy prekaryjnej zostało ukute przez  pracowników akademickich oraz działaczy na rzecz praw pracy, aby zdefiniować rodzaj pracy cechujący się niską płacą, brakiem stabilności i ochrony prawnej.

W praktyce, pracownicy prekaryjni często nie znają swojego statusu prawnego, nie posiadają umowy o pracę, i nie mają dostępu do podstawowych praw pracowniczych takich jak urlop czy przerwy w pracy. Określenie to dotyczy pracowników otrzymujących zapłatę do ręki, poniżej ustawowej płacy minimalnej, i którzy mogą nieświadomie pracować na tzw. czarnym rynku.

Konsekwencje pracy prekaryjnej


Długoterminowe ubóstwo pomimo zatrudnienia

Niskie zarobki płatne do ręki poniżej ustawowej płacy minimalnej są jedną z częstych przyczyn ubóstwa pomimo zatrudnienia. Dodatkowo, praca wykonywana bez umowy o pracę i opłacana do ręki utrudnia pracownikom udokumentowanie swojej historii zatrudnienia a przez to dostęp do świadczeń socjalnych. Dorywcza praca utrudnia również rozwój kariery, co jest kolejnym źródłem ubóstwa pomimo zatrudnienia.

Niepewne miejsce zamieszkania

Nasze badania wskazują, że pracownicy którzy otrzymują zapłatę do ręki poniżej ustawowej płacy minimalnej często nie są w stanie spełnić wymagań agencji zajmujących się najmem mieszkań. Ich jedyną alternatywą jest przez to nielegalne podnajmowanie pokoi w przepełnionych mieszkaniach, gdzie kaucje za wynajem są niezabezpieczone prawnie i gdzie zawsze istnieje ryzyko eksmisji.

Izolacja społeczna

Nisko płatne zatrudnienie często powoduje, że ludzie pracują większą liczbę godzin aby zrekompensować niepewny finansowo charakter pracy. Presja aby zwiększyć liczbę wypracowanych godzin pozostawia mało czasu na utrzymywanie kontaktów towarzyskich, co ma negatywny wpływ na samopoczucie psychiczne i osłabia stosunki społeczne.

Deportacja

W przypadku pracowników z UE, niemożność udowodnienia statusu zatrudnienia po 3 miesiącach przebywania w Wielkiej Brytanii może prowadzić do deportacji i zakazu powrotu do kraju do dwóch lat.

Kto jest najbardziej zagrożony

Chociaż praca prekaryjna może dotyczyć każdego, najbardziej zagrożeni są pracownicy migrujący z niskim wykształceniem, jedynie podstawową znajomością języka angielskiego czy obsługi komputera. Cechy te stwarzają szereg barier do (1) zrozumienia statusu zatrudnienia i powiązanych z nim praw na brytyjskim rynku pracy, (2) dostępu do legalnego zatrudnienia, oraz (3) podjęcia działań w przypadku łamania praw pracowniczych.

Ryzyko pracy prekaryjnej jest wyższe wśród pracowników migracyjnych szukających pracy poprzez informacje przekazywane ustnie wśród osób z danej mniejszości etnicznej. Często są oni bowiem niechętni lub niezdolni do egzekwowania własnych praw pracowniczych z powodu kulturowego tabu dotyczącego kwestionowania autorytetu prominentnych członków własnej diaspory.

Co można zrobić

Uważamy że praca prekaryjna może być zwalczana poprzez szereg powiązanych działań, takich jak udzielanie pomocy w zrozumieniu i egzekwowaniu swoich praw pracowniczych, jak również poprzez odgórne zmiany sposobu prowadzenia dochodzeń w sprawach naruszenia ustawowej płacy minimalnej.